«Finalmaing vain surdat il premi in Engiadina», hat dit Barbara Janom Steiner, commembra dal cussagl da fundaziun da la Fundaziun Georg Aliesch-Davaz. Quist premi es gnü surdat per la nouvavla jada, per la prüma jada in Engiadina. «Quai fa grond plaschair cha pudain resguardar tuot las regiuns in Grischun», hat dit Janom Steiner, oriunda da l’Engiadina Bassa. Il ons avant sun gnüts onurats per exaimpel Linard Bardill o l’autur Leo Tuor. L’on passà es gnü scumparti il premi dotà cun 40 000 francs, tanter oter al Coro viril da Surses, al cor Ligia Grischa ed ad oters victuors. Eir quist on es gnü parti il premi: In gövgia davomezdi han surgni l’autura Romana Ganzoni da Schlarigna ed il pêr artistic Madlaina Lys e Flurin Bischoff da Lavin il schec d’arcugnuschentscha.

Il pêr artisan-artistic

In seis pled d’undrentscha ha lodà il president dal cussagl da fundaziun, Peter Curdin Conrad, la lavur dals artists engiadinais. «Madlaina Lys e Flurin Bischoff han sviluppà l’autenticità da lur patria in üna sabgentscha da vita. Els cumbineschan lavur artischana cun art, landroura resulta art-artischana plain vita.» Quai demuossa l’atelier da Madlaina Lys e Flurin Bischoff a Lavin e natüralmaing eir lur giardinaria suot cumün. Il pêr artisan-artistic lavura cun differentas tecnicas e materialias. Madlaina Lys lavura impustüt cun ardschiglia e porcellana – e creescha cun quai vaschella o candelabers. Flurin Bischoff vain nan da la pittüra, realisescha intant però installaziuns, bügls o glüms cun diversas materialias. Che cha’ls duos artists da Lavin lavuran actualmaing e co ch’els cumbinan la lavur in giardinaria cun art, as poja leger in ün artichel separà.

L’autura motivada da cuntinuar

Romana Ganzoni es ün’autura engiadinaisa chi scriva in rumantsch e tudais-ch e chi ha publichà daspö l’on 2017 plüs raquints e romans. Per exaimpel es cumparü quist on 2022 seis plü nouv roman cul titel «Magdalenas Sünde». Il premi nu survain Romana Ganzoni per si’ouvra litterara actuala, dimpersè per si’ouvra persunala sco autura chi s’ingascha pels temas dal minchadi e natüralmaing eir per la lingua rumantscha e tudais-cha. «Eu n’ha grond plaschair da quist’onurificaziun, impustüt causa ch’eu survain ün premi insembel cun duos amis», ha dit Romana Ganzoni sün dumonda. Cha da surgnir il premi per si’ouvra sco persuna saja tuottafat special. «Quai renda visibel mia lavur e motivescha da cuntinuar e far inavant», disch l’autura engiadinaisa. Cha cun scriver s’haja adüna darcheu dubis, ma cha finalmaing saja eir important da far inavant. Romana Ganzoni nu’s lascha neir metter in ün scrignöl, ella es simplamaing sco ch’ella es, ed adüna eir pronta per nouvs experimaints. Uschè eir cun seis proget actual: Nempe da preschan-tar ün poetry slam rumantsch puter in occasiun d’ün festival-slam als 26 october a Lucerna.

Sustegn per invenziuns e cultura

La Fundaziun da la famiglia Georg-Aliesch-Davaz es gnüda constituida avant passa 17 ons, davo la mort dad Ursula Aliesch da Fanas/Turich. Sco cha Barbara Janom Steiner ha infuormà in occasiun da la surdatta dal premi a Lavin, nun haja Ursula Aliesch gnü uffants ed haja perquai giavüschà chi vegnia installà cun sia facultà üna fundaziun d’ütil public chi sustegna e promouva invenziuns patentadas ed impustüt la cultura in Grischun – in fuorma da premis. Trais giurists fuorman il cussagl da fundaziun, sper il president Peter Curdin Conrad, piglian part Barbara Janom Steiner ed Ilario Bondolfi al cussagl da fundaziun.

Text: Nicolo Bass