Dal bös-ch fin pro la chasa

Sün l’areal da la Marangunaria Beer SA a Plan da Muglin a Ramosch esa grond travasch. D’üna vart da la plazza vegnan preparats ils elemaints e la construcziun da tet pel transport a Scuol. Cun quists elemaints vain dozzà l’Hotel Bellaval per ün plan. In ün chantun vegnan mantunats sachuns cun laina dad ardez. Pac toc daspera ha lö ün instrucziun dals collavuraturs per ün nouv local da süantar laina. Adonta da la blera lavur piglia il possessur da la ditta Michi Beer jent temp per muossar seis affar. Bainsvelt as drizza l’ögliada sün ün stabilimaint da lain cumplettamaing nouv suot l’areal da l’anteriura Resgia Koch. Quia han realisà Michi Beer e Valeria Plouda dürant ils ultims mais ün grond sömmi: in quist stabilimaint es nempe in funcziun daspö il principi da lügl la plü gronda respectivamaing la plü lunga resgia per tagliar assas e tramas da lain in Grischun. Quist indriz modern resgia bös-chs fin 15 meters lunghezza. «Uschè pudaina per exaimpel preparar lungas tramas per stallas e realisar stabilimaints dal bös-ch fin pro la chasa», quinta il marangun innovativ. Quists lains raduonds in quista lunghezza po Michi Beer retrar directamaing dal cumün da Valsot. 

Michi Beer sezza in sia nouva resgia e declera tuot las funcziuns. Incredibel a verer quants poms e quantas clavellas per dar ils cumonds necessaris a la maschina. Cun duos levagls da manisar vain la resgia missa in movimaint. Intant cha ün resgiader manisescha la resgia, controlla ün oter collavuratur la laina ed il contuorn da la maschina. Michi Beer declera quant important chi saja da lavurar fich concentradamaing e da tgnair in ögl tuot las eventualitats. Eir perquai ston ils collavuraturs far regularmaing ün posa e brattar vicendaivelmaing las funcziuns. Quai es eir il dret mumaint per contemplar detagliadamaing la construcziun da lain dal nouv stabilimaint chi spordscha ün tet a la nouva resgia. Tuot la construcziun es our da lain, dafatta las armadüras. «La laina deriva sainza excepziun da Valsot. Quai voul dir cha quista laina nun ha mai bandunà il cumün da Valsot», declera Michi Beer cun gronda superbgia. «Apunto – dal bös-ch fin pro la chasa», suottastricha’l amo üna jada la filosofica da sia firma tuot tenor il credo «be lain». E culs panels solars sül tet da la contrucziun da lain vain prodütta l’energia chi metta in funcziun la resgia gronda ed il nouv local da süar laina. Il stabilimaint da lain han ils collavuraturs fabrichà l’inviern passà, dürant ils ultims mais es gnüda installada la resgia chi’d es in funcziun daspö ils 1. lügl. Raduond 1,5 milliuns francs inclus las aignas prestaziuns han Michi Beer e Valeria Plouda investi in lur grond sömmi. «Da tour in funcziun la resgia es sco ün grond regal da Nadal», disch Michi Beer cun grond plaschair. 

Michi Beer e sia duonna Valeria Plouda Beer han fundà la marangunaria dal 2015 a Ftan. Bainsvelt han els tscherchà a Scuol e contuorns üna soluziun per sviluppar invant la ditta ad üna marangunaria cun resgia. La megldra soluziun han els chattà sün l’areal da l’anteriura Resgia Koch a Plan da Muglin. «Nus eschan stats magari svelt daperüna», quinta Michi Beer. Pac temp plü tard han els fat müdada e la firma es creschüda da tschinch a 20 lavuraints. Fingià in october 2022 han Michi Beer e Valeria Plouda postà la nouva resgia sün masüra per realisar ün ulte- riur pass important. 

Hoz sun ils duos affarists fich cuntaints culla situaziun a Plan da Muglin. «A Valsot funcziuna tuot la chadaina da prestaziuns, dal servezzan forestal sur il transprot da laina fin pro la resgia e marangunaria, fich bain», disch Michi Beer. E co füssa oter: Dal bös-ch aint il god fin pro la chasa finida – tuot dal cumün da Valsot. Culla nouva resgia voul Michi Beer resgiar raduond 2000 meters cubic l’on, fin hoz d’eiran quai var 900 meters cubic. Sco plü bod la Resgia Koch, venda eir la Marangunaria e Resgia Beer SA var 450 stera laina dad arder l’on. Impustüt furnischa la resgia blera laina da fau per arder a blers privats ed a varsaquantas pizzarias. «Quista laina da fau stuvaina cumprar aint dal Prättigau», quinta Beer. Cha quista laina arda plü quiet e ragiundscha üna tempera- tura plü ota, quinta’l. Cha quai saja bod l’unic prodot chi nu deriva dal cumün da Valsot, agiundscha’l. 

Michi Beer es marangun cun corp ed orma ed el s’ingascha cun gronda paschiun eir per la generaziun giuvna. Sper seis ingaschamaint illa secziun grischuna da l’Associaziun svizra da las intrapraisas da construcziun in lain sco manader da la partiziun da scolaziun e perfecziunamaint, ha’l eir svess duos giarsuns illa firma. Implü ha’l gnü be d’incuort ün di da las portas avertas per scolaras e scolars da la regiun. Sco ch’el declera cumbatta eir sia branscha pella generaziun giuvna. In tuot il Grischun han fini quist on 25 marangunas e maranguns il giarsunadi. Perquai esa tenor el fich important da far reclama per sia vocaziun e da muossar e preschantar regularmaing las particularitats da quist manster. Eir perquai saja important da pudair motivar la giuventüna culla plü gronda resgia in Grischun. Ed eir ils sömmis nu mancan a Michi Beer. Perquai as dodaraja bainbod darcheu dal marangun innovativ. Forsa cun ün grond stabilimaint tuot our da lain cun üna dunzaina d’abitaziuns. Na be per seis sömmis, ma impustüt pella realisaziun da quels e l’ingaschamaint persistent e cun paschiun, survegnan Michi Beer e Valeria Plouda e lur resgia e marangunaria «Be Lain» il buol «Engiadina innovativa» da la redacziun da la «Engadiner Post/Posta Ladina». 

Text: Nicolo Bass